ورزش همواره بهعنوان یکی از مؤثرترین روشهای حفظ سلامت بدن شناخته شده است. افزایش انرژی، بهبود کیفیت خواب، کنترل قند خون و پیشگیری از بیماریهای مزمن از جمله فواید آن محسوب میشوند. اما یافتههای جدید نشان میدهد که ورزش میتواند روند پیری را نیز کند کند.
طبق مطالعهای که در اکتبر ۲۰۲۳ در نشریه Exercise and Sports Sciences Reviews منتشر شد، محققان دریافتند که ورزش تأثیر مستقیمی بر طول تلومرها و فرآیند پیری سلولی دارد.
تلومرها؛ عامل کلیدی در فرآیند پیری
تلومرها کلاهکهای کوچکی در انتهای کروموزومها هستند که از مادهی ژنتیکی
درون آنها محافظت میکنند. با افزایش سن، این تلومرها کوتاهتر شده و باعث میشوند سلولها دیگر قادر به تقسیم نباشند، که این امر فرآیند پیری را تسریع میکند.
دکتر اندرو لادلو، از دانشگاه میشیگان، در این رابطه میگوید:"پیری یکی از مهمترین عوامل خطر برای بیماریهای مزمن از جمله بیماریهای قلبی و سرطان است. تلومرها بهعنوان یک نشانگر زیستی از سن بیولوژیکی بدن عمل میکنند و کوتاه شدن آنها با افزایش خطر بیماریهای قلبی و سرطان ارتباط دارد. "
ورزش؛ راهی برای حفظ سلامت تلومرها
خبر خوب این است که، بر اساس شواهد علمی، ورزش منظم، بهویژه ورزشهای استقامتی، میتواند به حفظ طول تلومرها کمک کند و در نتیجه، روند پیری را کاهش دهد.
ورزشهای استقامتی شامل فعالیتهایی مانند پیادهروی، دویدن، شنا، دوچرخهسواری، کوهنوردی و قایقرانی هستند—فعالیتهایی که ضربان قلب را افزایش داده و برای مدت مشخصی در سطح بالا نگه میدارند.
به گفتهی دکتر لادلو:"پیادهروی سریع به مدت ۳۰ دقیقه در روز، یا چندین پیادهروی کوتاه که مجموعاً ۳۰ دقیقه باشد، میتواند خطر بیماریها را کاهش دهد. البته، هرچه میزان ورزش بیشتر باشد، فواید آن نیز افزایش مییابد. "
چه مقدار ورزش برای کاهش روند پیری کافی است؟
بر اساس توصیهی متخصصان، برای بهرهمندی از مزایای ورزشهای استقامتی، باید حداقل ۳۰ دقیقه در روز، سه تا پنج بار در هفته فعالیتهایی انجام دهید که ضربان قلب شما را به ۷۰ درصد از حداکثر ضربان قلبتان برساند.
سایر عوامل مؤثر بر روند پیری
علاوه بر ورزش، تغذیهی مناسب، خواب کافی و کاهش استرس نیز نقش مهمی در کاهش سرعت پیری ایفا میکنند. رژیم غذایی مدیترانهای، که شامل غلات کامل، میوهها، سبزیجات، پروتئینهای بدون چربی و چربیهای سالم است، میتواند به سلامت بدن و افزایش طول عمر کمک کند.