بد و خوب تعیین جنسیت جنین
پژوهشی که در ارتباط با مسائل اخلاقی انتخاب جنسیت جنین با دلایل غیر پزشکی به شیوه اسنادی و از مقالات متون فارسی و انگلیسی مرتبط با اظهار نظر موافقین و مخالفین انتخاب جنسیت جنین، همچنین از بانک های اطلاعاتی در دوره زمانی ۲۰۱۷_۱۹۹۶ استفاده شده، ، نشان می‌دهد:« انتخاب جنسیت جنین قبل از بارداری به دلایل غیر پزشکی، نیاز به تجدید نظر و تدوین قوانین موضوعه دارد. این روند به طور خاص برای تعدیل در خانواده و تجربه داشتن فرزند از هر دو جنس قابل پذیرش است، اما نیاز به نظارت دستگاه های اجرایی دارد.»
این پژوهش که توسط تیم پژوهشگران متشکل از فرنگیس مجردتاکستانی(دانشجوی دکتری جامعه شناسی)، رضا عمانی سامانی( عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان)، محمد سید میرزایی(استاد جمعیت شناسی) و علیرضا کلدی( استاد جامعه شناسی) انجام شده، نشان می‌دهد:« انتخاب جنسیت جنین به معنی توانایی انتخاب کردن جنس پسر یا دختر قبل از باردار شدن است. انتخاب جنسیت می‌تواند قبل از لقاح( با استفاده از جداسازی اسپرم های X و Y)،قبل از لانه‌گزینی جنین( با استفاده از آزمایش کروموزومی جنین آزمایشگاهی) و پس از لانه‌گزینی( از طریق سقط جنین هایی با جنس نامطلوب) باشد که هر کدام در کشورهای مختلف موافقین و مخالفینی دارد.درحالی که بزرگ‌ترین آرزو برای هر زوج داشتن فرزند سالم است، داشتن فرزند با جنسیت مطلوب برای والدین خوشایند و حتی در برخی موارد امری حیاتی است.»
در ادامه این مقاله با اشاره به پیشینه فقهی مسئله انتخاب جنسیت جنین در قرآن کریم آمده است:«علاقه والدین به داشتن فرزند با جنسی خاص امری غیر مشروع نیست زیرا در برخی آیات و روایات به انتخاب جنسیت جنین اشاره شده است و در برخی موارد خدای متعال آن را محقق کرده است.»
در ادامه این مقاله آمده است:«مخالفین انتخاب جنسیت جنین معتقدند که انتخاب جنسیت جنین با دلایل غیر پزشکی، نسبت جنسی جامعه را بر هم می‌زند. زیادی جمعیت مردان، ممکن است سبب ایجاد مشکلات ملی، اجتماعی و حتی بین‌المللی و امنیتی شود. گروهی معتقدند که برای برهم خوردن نسبت جنسی، نخست باید اولویت برای داشتن کودکان از یک جنس خاص و همچنین تقاضای چشم‌گیری برای انتخاب جنسیت جنین وجود داشته باشد تا باعث ایجاد برهم خوردن تعادل در نسبت جنسی شود. موافقان بر این عقیده اند که گاهی اوقات انتخاب جنسیت جنین با هدف داشتن یک خانواده متعادل(از نظر جنسیتی) انجام می‌شود که بنا به تعریف، خانواده ای متعادل است که از هر دو جنس حداقل یک فرزند داشته باشد.»
در ادامه این مقاله در خصوص کرامت انسانی و تبعیض جنسی در برابر ترجیحات جنسیتی والدین آمده است:«نگرانی بیشتر مخالفان انتخاب جنسیت جنین، تمایل به تبعیض جنسیتی است.احترام به انسان از نظر انسان بودن مهم است نه جنسیت آن؛ گمان می‌رود درهمه اشکال انتخاب جنسیت جنین با دلایل غیر پزشکی، انگیزه جنسیتی، وجود دارد که این عمل از نظر اخلاقی مشکل دارد. همه کودکان جدای از جنسیت خود شایسته احترام اند، پس نباید مثل کالاهای سفارشی برای برآوردن ترجیحات شخصی و اجتماعی در دستور درمان قرار گیرند و مصداق ابزارانگاری کودک باشند. همچنین قبول انتخاب جنسیت جنین به نفع درخواست بیشتر پسر نسبت به دختر است که ممکن است سبب پایین تر آمدن جایگاه اجتماعی زنان و کاهش ارزش دختران در جامعه شود.»
در ادامه این مقاله آمده است:«موافقان انتخاب جنسیت جنین بر این باورند که امروزه با بهره‌گیری از فناوری های ژنتیک در علم پزشکی،این قدرت وجود دارد که جنین ها را بر اساس خصوصیات ژنتیکی انتخاب کرد و این انتخاب اخلاقی است. همچنین از داشتن زندگی مطلوب برای فرزند حاصل جلوگیری نمی‌کند. عده ای دیگر این کار را دخالت در کار خدا می‌دانند. ایشان معتقدند اگر انسان توسط این تکنیک جنسینت جنین را انتخاب کند، فعلی شیطانی انجام داده است.»
در نتایج این پژوهش آمده است:«انتخاب جنسیت جنین با دلایل پزشکی و برای پیشگیری از انتقال بیماری های ژنتیکی و وابسته به جنس از نظر اخلاقی مورد تایید است، اما این انتخاب ممکن است با دلایل غیر پزشکی و با هدف برقراری تعادل جنسیت در خانواده مورد استفاده قرار گیرد. انتخاب جنسیت جنین بر اساس تلاش برای ایجاد فرهنگ بدون تبعیض و ارائه مشاوره کامل به خانواده ها برای رفتار های ناهمسان با فرزندان لازمه جوامع به ویژه جوامع شرقی است اما انتخاب جنسیت جنین این تبعیض را کم یا زیاد نمی‌کند. انتخاب جنسیت جنین در حد تعدیل در خانواده، نسبت جنسی خانواده را برهم نخواهد زد، اما باید این نسبت جنسی به طور دائم در حال بررسی و نظارت باشد و درصورت بر هم خوردن نسبت جنسیتی جامعه، انتخاب جنسیت را به طور موقت یا دائم محدود و ممنوع کرد. همچنین این انتخاب در حد تعدیل خانواده می‌تواند از تعدد فرزندان خانواده بکاهد و اندازه خانواده را با وضعیت اقتصادی آن هماهنگ کند.»
این پژوهش در شماره سیزدهم پژوهش‌نامه اسلامی "زنان و خانواده" منتشر شده است.
