رضا در یکی از بنگاههای معاملات املاک کار میکند. او که از سایتهای خرید و فروش آنلاین برای معرفی موردهای اجاره و فروش استفاده میکرده است، میگوید: «خیلی از مشتریها میخواهند خانهشان را بفروشند، حوصله و وقت این را ندارند که مشتری هر ساعتی به آنها زنگ بزند. به ما می سپرند و ما هم در سایتها آگهی میکنیم. وقتی مشتری زنگ میزند هم قیمت محل را میگویم هم قیمت موردنظر فروشنده را تا خریدار آسانتر تصمیم بگیرد».
حالا که قیمتها از سایتهای خرید و فروش آنلاین حذفشده اوضاع کار رضا چطور است؟ میگوید «قیمتها حذفشده و کار ما سختتر شده است. بیشتر مراجعات به بنگاه حضوری شده که در این اوضاع کرونا خوب نیست. پیشتر هم مراجعه حضوری داشتیم اما مردم چون قیمتها را در سایتها میدیدند، با دید بهتری وارد بازار میشدند. با حذف قیمت در سایتها داریم به دورهای برمیگردیم که موردها را روی کاغذ مینوشتیم و پشت شیشه بنگاه میچسباندیم».
دردسرهای حذف قیمت برای معاملات املاکیها محدود به شرایط غیرعادی امروز و سختتر شدن کارشان نیست. حذف قیمت از سایتها مردم را ناراضی کرده است چراکه هزینههای جستوجو برای آنها افزایشیافته است. رضا میگوید «هیچ بنگاهی دلش نمیخواهد با مشتری عصبانی روبهرو شود. مشتری که فکر میکند بنگاههای معاملات املاک قیمت را بالا و پایین میکشند. ما چه زمانی که سایتها قیمت میزدند و چه الان کار خودمان را میکنیم. حذف قیمتها در کار بنگاهها از نظر قیمت اثری ندارد. متاسفانه خیلی از مراجعهکنندگان با شنیدن قیمتها شاکی میشوند و فکر میکنند که ما میخواهیم سرشان کلاه بگذاریم. درحالیکه ما سالهاست در این محل کار میکنیم. همه ما را میشناسند».
رضا میگوید «اینکه مردم میتوانستند در سایتهای خرید و فروش آنلاین قیمتها را ببینند برای آن دسته از بنگاهداران شناختهشده و باسابقهای که کارشان را درست انجام میدادند، خوب بود. حرف زدن با مشتری آگاهی که با در نظر گرفتن همه جوانب تصمیم میگیرد، بهتر است کسی است که هیچ فرصتی برای مقایسه ندارد و دنبال متهم است».
حذف قیمت تنها خریداران خانه را بهزحمت نینداخته و هزینههای جستوجو را برای متقاضیان بالا نبرده است. هرچند بهظاهر فروشندگان در بازار مسکن کمتر از اجرای این سیاست اثر میپذیرند اما آنها هم بهنوبه خود، از خریداران بالقوه در بازار مسکن به شمار میروند و اگر نخواهند به خانه بهتری نقلمکان کنند، فروش ملک خود را با هدفی دنبال میکنند.
فاطمه و وحید پس از خرید یکخانه ۵۰ متری در یکی از شهرکهای اطراف، برای پنج سال در خانههای سازمانی زندگی کردند. حالا مهلت آنها برای زندگی در خانهسازمانی تمامشده و باید به خانه خودشان بروند. این زوج که حالا صاحب دو فرزند شدهاند تلاش میکنند خانهای بهتر در یکی از مناطق نزدیک به محل کارشان خریداری کنند اما حذف قیمت از سایتهای خرید و فروش کار را برای آنها سخت کرده است. فاطمه میگوید «انگار در فضای تاریکی حرکت میکنیم. نه میتوانیم بهراحتی خانهمان را بفروشیم و نه میتوانیم خانه مورد نظر خودمان را راحت پیدا کنیم».
غیر از این زوج که با وجود مشغله زیاد و دو فرزند خردسال مجبورند ساعتهای زیادی برای فروش و خرید خانهای دیگر زمان بگذارند، زن دیگری هم به بنگاه آمده که قصد دارد با فروش یک واحد آپارتمان سرمایه کار همسرش را فراهم کند. میگوید «باید خیلی فوری خانهام را بفروشم. همهچیز بهسرعت گران میشود. امروز یک قیمت برای خرید جنس باید پرداخت و فردا قیمتی دیگر. برای همین به پول این خانه نیاز فوری داریم تا کسبوکارمان را از دست ندهیم. در حالی برای سپردن خانه به بنگاهها سر میزنم که هیچچیز از قیمتها نمیدانم و از گزارشهای رسمی هم سر درنمیآورم».
سیاست حذف قیمت از سایتهای خرید و فروش که به عنوان راهی برای جلوگیری از سفتهبازی و سوداگری در بازار مسکن دنبال شده، تنها به زحمت خریداران، فروشندگان و حتی بنگاههای معاملات املاک اضافه کرده است. به نظر میرسد هیچیک از بازیگران واقعی بازار مسکن از این سیاست سود نبردهاند.