انجام ورزش و فعالیت بدنی صحیح یکی از ارکان اصلی اصلاح شیوه زندگی است. مطالعات بیشماری گواه تاثیرات مثبت فعالیت بدنی مناسب در پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی هستند و فراگیر شدن آن در سطح جامعه باعث ارتقای سطح کلی سلامت اجتماع و کاهش بار بیماری بر اقتصاد دارد. متاسفانه کاهش میزان فعالیت بدنی طی سالیان اخیر به شکلی واضح در سرتاسر دنیا دیده میشود به نحوی که حسب آمار در حال حاضر، یک نفر از هر چهار بزرگسال و سه نفر از هر چهار نوجوان، سطح فعالیت بدنی کمتر از میزان توصیه شده بینالمللی دارند. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست و مطالعات نشان میدهند که ۴۰ درصد از بزرگسالان ایرانی و بیش از ۲۳ درصد از کودکان و نوجوانان ایرانی فعالیت بدنی روزانه کافی ندارند.
برنامه بهبود شیوه زندگی توسط پژوهشکده علوم غدد درونریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بستر مطالعه قند و لیپید تهران، در بخشی از منطقه ۱۳ کلانشهر تهران در سطوح متفاوت اجتماع (خانواده، مدارس، اصناف و نهادها) از سال ۱۳۸۱به اجرا درآمده است.
به گفته دکتر پریسا امیری، رئیس مرکز تحقیقات تعیینکنندههای اجتماعی سلامت، پژوهشی با هدف بررسی اثرگذاری این مداخله بر افزایش فعالیت فیزیکی دوران نوجوانی تا جوانی در این مرکز طراحی شد.
وی درباره این مطالعه میگوید: در این تحقیق تاثیر جنسیت و زمان شروع مداخله در میزان اثربخشی مداخله مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی گذشتهنگر نشان داد فعالیت بدنی اوقات فراغت پسرانی که از اوایل نوجوانی ( ۱۲ تا ۱۵ سالگی) تحت مداخله قرار گرفتند تا دوران بزرگسالی روند افزایشی داشته است. اما نتایج مشابه در پسران بزرگتر و دختران دیده نشده است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: بر اساس شواهد موجود، فعالیت بدنی انجام شده در اوقات فراغت بیشترین تاثیر را در جنبههای مختلف سلامت انسان دارد. با این حال، تعداد کمی از مطالعات بر راهکارهای افزایش این بعد از فعالیت فیزیکی متمرکز شدهاند.
وی خاطرنشان کرد: رفتارهای مرتبط با سلامت از جمله فعالیت فیزیکی، تفاوتهای بارز جنسیتی داشته و افزایش سن نیز باعث چالش برانگیزتر شدن ایجاد تغییر در آنها میشود. بنابراین، در نظر گرفتن فاکتورهای ذکرشده در مداخلات مرتبط از اهمیت بالایی برخوردار است.
دکتر امیری در پایان با اشاره به یافتههای این مطالعه بر نقش حیاتی زمان شروع مداخلات تاکید کرد که میتواند در سیاستگذاریهای امور سلامت در سطوح کلان اجتماعی تاثیرگذار باشد.