با توجه به اهمیت ارزش غذایی نان و مصرف بالای آن در کشور، شورای انقلاب فرهنگی در تعیین ۱۱مناسبت جدید برای درج در تقویم رسمی کشور ۷ مناسبت را با هدف توسعه نشاط اجتماعی و احیای فرهنگ روستا به تولیدات کشاورزی اختصاص داده است و بر این اساس ۳۱ فروردین ماه روز ملی "گندم و نان" نامگذاری شده است. انتخاب این رویداد در تقویم رسمی کشور با هدف یادآوری اهمیت نان در زنجیره امنیت غذایی و برنامه ریزی دقیقتر برای تولید و توزیع بهتر نان است.
هر چند دولت به منظور تسهیل دسترسی مردم به نان این ماده با ارزش و ارزان غذایی و نگه داشتن آن، یارانه در نظر گرفته است و برای تهیه، تولید و توزیع نان زنجیره گستردهای را مدیریت میکند، اما در مجموع هم دولت و هم تولید کننده و مصرف کننده از وضع کنونی نان چه از نظر بهداشت و نان سالم و چه خروج آرد یارانه به صورت قاچاق، راضی نیستند و طبق اعلام کارشناسان به دلیل نامرغوب بودن نان حدود ۳۰درصد این ماده غذایی ضایعات و دور ریز دارد.
در عین حال کارشناسان حوزه غذا توصیه میکنند که مردم از نان کامل که حاوی بهترین غلات سبوسدار است و فواید بسیاری برای سلامت انسان دارد، استفاده کنند تا در کنار سلامت این ماده غذایی با ارزش از دور ریز آن هم جلوگیری شود. البته به شرط این که نان مفید و کامل با قیمت مناسب در اختیار مردم قرار گیرد!
ویژگیهای نان کامل
نان کامل نانی است که از آرد کامل ساخته میشود و در فرآیند تولید آن از تمام بخشهای دانه استفاده میشود و به سبب حضور پوسته دانه و املاح موجود در آن، نان کامل به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی و فیبر در رژیم غذایی، مفید است. این نان دارای رنگی تیره و سرشار از سبوس و جوانه است که باید روزانه مصرف شود.
با مصرف نان کامل سرشار از مواد مغذی، سلامت بدن حفظ و از ابتلا به بیماریهایی مانند دیابت نوع ۲، افزایش چربی خون و بیماریهای قلبی و عروقی و پوکی استخوان پیشگیری میشود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در نخستین همایش مردمی گندم و نان سالم با تاکید بر این که نان کامل باید ۵۰ درصد از زنجیره تولید نان را تشکیل دهد گفت: زنجیره تولید این ماده حیاتی باید از نان کامل باشد و نان کامل در چرخه تولید آرد ایجاد میشود و افزودن سبوس نان از کیفیت آن میکاهد.
محمدحسین عطایی افزود: به گفته کارشناسان، نان کامل و سبوسدار از عمده بیماریهای انسان جلوگیری میکند.
وی به اهمیت تأمین امنیت غذایی و اهرمهای سیاسی و سلطه طلبی در بخش گندم و آرد در کشور اشاره کرد و اظهار داشت: ارتقای کمی و کیفی نان باید با محوریت تولید نان از آردهای کامل در دستور کار قرار گیرد.
عطایی افزود: سلامت مردم در گرو تغذیه سالم و به ویژه نان سالم است و اگر توجه ویژه به آن نشود، سلامت جامعه دچار تهدید میشود، بنابراین باید کوشید تا تولید نان کامل تحقق یابد. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین به هدفگذاری استان برای ارتقاء سطح بهره وری گندم اشاره کرد و گفت: سال گذشته ۲۱۰هزار تن گندم در استان تولید و ۱۸۵هزار تن این محصول بصورت تضمینی خریداری شده است و در سال زراعی امسال هم ۱۱۲هزار هکتار گندم دیم و ۴۷هزار هکتار گندم آبی در مزارع استان کشت شده است که با توجه به میزان بارشها پیش بینی میشود که ۲۱۰هزار تن گندم برداشت شود.
وی با اشاره به تولید کمی و کیفی محصول، گندم در استان قزوین اشاره کرد و گفت: قزوین جزو استانهای خشک محسوب میشود بنابراین برنامههای کشت گندم با روشهای کم آب بر به منظور افزایش تولید، روش کم خاکورزی و کشت قراردادی در دستور کار این سازمان است.
عطایی، آشنایی کشاورزان با علوم نوین کشاورزی، تغییر در اقلیم کشت و جهش تولید در دیمزارها را از دیگر برنامههای در دست اقدام این سازمان اعلام و مهمترین مشکل در بخش امنیت غذایی در کشور را ضایعات نان ذکر کرد و گفت: استان قزوین در تولید نان سالم رتبه ششم را دارد و سرانه مصرف نان در کشور ۳۲۰گرم است که ۴۰تا ۵۰درصد از سفره مردم را تامین میکند، اما تولید ۳۰میلیون تن معادل ۳۰درصد تولید نان به ضایعات به معضل بزرگی بدل شده است.
وی با اشاره به این نکته که سیستم تولید نان در ایران به طور کامل یارانهای است یاد آور شد: دولت ۲۰۰هزار میلیارد تومان معادل ۴میلیارد دلار یارانه نان پرداخت میکند، در حالی که در چرخه تولید نان به دلیل کیفیت نامناسب و همچنین قاچاق آرد با معضلات اساسی مواجه هستیم.
طاهره بیگم سیدی معاون امور بانوان بنیاد فرهنگی اجتماعی قرارگاه خاتم الانبیا هم در همایش مردمی گندم و نان با بیان این که دور ریز نان به یک معضل اجتماعی بدل شده است گفت: افزایش دور ریز نان به دلیل کاهش کیفیت این ماده غذایی به یک معضل اجتماعی بدل شده است که باید با مدیریت جامعه، مسئولان و مشارکتهای مردمی برطرف شود. وی افزود: نان از نیازهای استراتژیک کشور است، در حالی که اسراف و دورریز این ماده غذایی ارزشمند به طور مکرر در جامعه مشاهده میشود.
سیدی اضافه کرد: در حال حاضر حضور و نقش مردم در برداشتن بار اقتصادی در بخش کشاورزی میتواند تاثیرگذار باشد و برای مدیریت بهینه نان نیازمند مشارکتهای مردم و برنامه ریزی دقیق از سوی مسئولان هستیم.