زندگی ماشینی و کمبود تحرک، باعث به وجود آمدن اختلالات فیزیولوژکی فراوانی در عملکرد عادی اعضای بدن انسان شده است به طوری که این نارساییها و اختلالات ناشی از فقر حرکتی، بشر را در معرض ابتلاء به بسیاری از شرایط پاتولوژیک و عوارض جبران ناپذیر قرار داده است.
یکی از راهکارها برای خروج از کم تحرکی که همراه با متمدن شدن انسان شکل کاملتری به خود گرفته است، ورزشهای صبحگاهی هستند اما نباید از این نکته غافل بود که علیرغم مزیتهای فراوان این نوع از فعالیت بدنی، عدم توجه به برخی از نکات مهم و اساسی میتواند عوارض جبران ناپذیری را برای افراد به دنبال داشته باشد.
شاید بتوان گفت که در کنار اهمیت امکانات مجهز و پیروی از یک پروتکل ورزشی مناسب، گرم کردن بدن پیش از فعالیت و سرد کردن آن بعد از پایان این نوع از فعالیت میتواند علاوه بر افزایش کارایی، موجب جلوگیری از بسیاری عوارض ناخواسته شود.
مهمترین مزایای گرم کردن بدن قبل از ورزش صبحگاهی
- افزایش دمای بدن و آماده ساختن سیستم ترموستات بدن (هیپوتالاموس) برای تغییر دماهای به وجود آمده حین فعالیت افزایش تدریجی ضربان قلب که متعاقب آن بار به وجود آمده، ناشی از فعالیت خیلی راحتتر توسط عضله قلبی پذیرفته می شود.
- افزایش برونده قلبی که در نتیجه افزایش بازگشت وریدی و به جریان افتادن خون تجمع یافته در اندامهای تحتانی است که متعاقب آن بار اعمال شده بر عضله قلب کاهش معناداری مییابد.
- افزایش قدرت عضله قلبی در پمپاژ خون که این مزیت گرم کردن ناشی از افزایش ظرفیت میزان خون دهلیزی، افزایش قدرت و انعطافپذیری طنابهای وتری و افزایش خاصیت کشسانی بطن چپ است.
- افزایش میزان گردش خون در رگهای بدن و جریان یافتن آن به سمت عضلات فعال که متعاقب برداشت سوختهای مورد نیاز و اکسیژن توسط عضله افزایش مییابد و در نهایت این امر می تواند به بالا بردن شدت فعالیت کمک شایانی کند.
- افزایش میزان برداشت و حمل مولکولهای اکسیژن توسط حاملهای آن در خون (مانند: هموگلوبین)
- افزایش میزان عمق تنفس و متعاقبا افزایش تهویه دقیقهای که این مورد در نهایت منجر به بالا رفتن فشار سهمی اکسیژن در جریان خون میشود.
- افزایش میزان فشار سهمی اکسیژن کیسه های هوایی از طریق کاهش مسافت انتشار تبادل اکسیژن بین کیسههای هوایی و مویرگهای خونی در ریهها
- بالارفتن میزان اکسیژنرسانی به عضلات تنفسی (به ویژه دیافراگم) و بهبود تحمل فعالیت ورزشی
- حفظ ذخایر گلیکوژن موجود در عضله و کبد و افزایش اتکاء به اکسیداسیون چربی در هنگام فعالیت
مهم ترین مزایای سردکردن بدن بعد از ورزش صبحگاهی
- کمک به دفع محصولات زائد ناشی از سوخت و ساز عضلات در هنگام ورزش مثل: اسید لاکتیک و میانجیهای متابولیتی و افزایش مصرف این متابولیتها توسط ارگانهای مصرف کننده آنها مانند قلب
- کاهش خطر ابتلاء به کوفتگیهای حاد یا تاخیری که این موارد میتوانند بر کیفیت فعالیت در جلسه بعدی از طریق افزایش کارایی عضلانی و کاهش احساس درد تاثیری مثبت بگذارند
- کمک به بازگشت تدریجی ضربان قلب، برونده قلبی و فشار خون به حالت نرمال
- کمک به برقراری تعادل هورمونی از طریق عصبی
- کمک به کاهش احساس درد و خستگی عضلانی
- کاهش خطر سرگیجه و غش کردن