پایان ترامپ؛ دولت بایدن با برجام و ایران چه خواهد کرد؟
آنتونی بلینکن، نامزد معرفی شده از سوی جو بایدن برای تصدی پست وزارت خارجه در جلسه بررسی صلاحیت خود به مجلس سنا گفت که آمریکا در صورت بازگشت ایران به برجام به این توافق بازخواهد گشت و آن را فرصتی برای مذاکره درباره مابقی "مشکلات" واشنگتن با ایران قرار خواهد داد؛ مسایلی چون برنامه موشکی ایران و اقدامات این کشور در منطقه. آقای بلینکن در صورت تایید سنا به زودی جایگزین مایک پومپئو خواهد شد.
بلینکن که روز سه‌شنبه، ۱۹ ژانویه، در برابر کمیته روابط خارجی سنا حاضر شده بود درباره ایران تصریح کرد: "از زمانی که ما از برجام خارج شدیم، ایران شروع به عقب‌نشینی از تعهداتش در زمینه غنی‌سازی، ذخیره اورانیوم و نصب سانتریفیوژها کرده است... به عقیده رئیس‌جمهوری منتخب، چنانچه ایران به تعهدات خود باز گردد ما هم به توافق باز خواهیم گشت و آن وقت با کمک متحدانمان - که مجدد در کنار ما قرار خواهند گرفت - از این فرصت برای حل مشکلات دیگر با ایران استفاده خواهیم کرد؛ مواردی مانند برنامه موشکی، حمایت از تروریسم و بی‌ثبات کردن خاور میانه."
بلینکن که در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما در سمت معاون وزیر خارجه با جان کری، وزیر خارجه وقت، کار می‌کرد، یکی از چهره‌های اصلی مذاکرات هسته‌ای با ایران بود. او در صورت تایید سنا در کنار دیگر مذاکره‌کنندگان برجام چون وندی شرمن، نامزد معرفی شده برای معاونت وزارت خارجه و جیک سالیوان، نامزد مشاور عالی امنیت ملی جو بایدن، رهبری دستگاه دیپلماسی آمریکا را در دست خواهد گرفت و آن طور که روز سه‌شنبه گفت بازگشت به برجام را یکی از اولویت‌های اصلی خود قرار خواهد داد.
تونی بلینکن وزیر پیشنهادی خارجی بایدن گفت برجام با همه محدودیتهایش توافقی موفق بود و اگر ایران به مفاد آن بازگردد دولت بایدن هم برمی‌گردد. او خروج از برجام را مسبب وضع فعلی دانست که به ادعای او ایران به جای بیش از یک سال فقط چند ماه با رسیدن به مواد کافی برای ساخت بمب هسته‌ای فاصله دارد.
او درباره دلیل خود برای فوریت بازگشت به برجام مدعی شد: "معتقدیم مهار اقدامات ایران در صورت دسترسی این کشور به سلاح هسته‌ای یا توان تولید آن، بسیار دشوارتر هم خواهد بود... نتیجه خروج ما از برجام در چند سال گذشته این شده که این کشور حالا به جای یک سال فاصله با تولید سلاح هسته‌ای - بنابر گزارش‌های موجود در زمان مذاکرات هسته‌ای - اکنون تنها چند ماه زمان نیاز دارد - بنابر گزارش‌های علنی فعلی. ما معتقدیم که برجام با تمام کاستی‌هایش در محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران موفق بود و با پیشرفته‌ترین نظام راستی‌آزمایی در حال جواب دادن بود."
با این حال، آقای بلینکن هم مانند آوریل هینس، نامزد معرفی شده از سوی جو بایدن برای تصدی سازمان اطلاعات ملی، گفت که برای رسیدن به توافقی با ایران که تمامی مشکلات مورد نظر واشنگتن با این کشور را شامل شود "راه درازی در پیش است" اما او و دستگاه دیپلماسی جو بایدن معتقد است با احیای مجدد برجام فرصت برای به کار گیری دیپلماسی در مورد بقیه مشکلات میان دو کشور هم فراهم خواهد شد.
هینس: برای حل مشکل ایران راه درازی در پیش است
آوریل هینس، نامزد معرفی شده از سوی جو بایدن برای تصدی ریاست سازمان اطلاعات ملی - ان‌اس‌ای - هم در مقابل اعضای کمیته اطلاعات سنا حاضر شد و در بخشی از اظهاراتش به مساله ایران پرداخت و گفت آقای بایدن قبلا "خاطرنشان کرده است که اگر ایران به تعهداتش برگردد، او دستور خواهد داد که ما هم این کار را انجام دهیم."
با وجود این او گفت "صادقانه معتقدم که راه درازی تا آن زمان در پیش داریم." او همچنین به کمیته سنا اطمینان داد که در این فرایند با نمایندگان کنگره درباره پرونده ایران با شفافیت مشورت خواهد شد.
خانم هینس که نامزد تصدی بالاترین مقام اطلاعاتی در کابینه جو بایدن است، به دو مورد اختلاف جدی ایران با کشورهای غربی هم اشاره کرد و گفت که آقای بایدن این موضوع را هم یادآور شده که "در جریان این فرایند باید برنامه موشکی بالستیک و همین طور فعالیت‌های (به ادعای او) مخرب ایران را هم مد نظر داشته باشیم."
مشاوران آقای بایدن درهفته‌های اخیر گفته‌اند که کابینه تازه تلاش خواهد کرد به مسیر دیپلماسی با ایران برگردد و از بازگشت به برجام با در نظر گرفتن ملاحظات مربوط به برنامه موشکی ایران و همین طور نقش منطقه‌ای ایران صحبت کرده‌اند.
کمیته‌های مختلف سنا روز سه‌شنبه ۱۹ ژانویه، یک روز قبل از مراسم تحلیف جو بایدن، روند بررسی صلاحیت نامزدهای او برای پست‌های مختلف از جمله وزارت خارجه و مدیر اطلاعات ملی آمریکا را آغاز کرده‌اند.
تعداد زیادی از نامزدهای آقای بایدن برای پست‌های وزارت خارجه و امنیت ملی از میان کسانی هستند که به نوعی با پرونده هسته‌ای ایران و مذاکرات سال‌های گذشته به ویژه در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما در ارتباط بوده‌اند.
فرصت محدود بایدن
برآورد خانم هینس درباره طولانی بودن زمان بازگشت به برجام در حالی مطرح شده که وزیر خارجه بریتانیا درباره فرصت محدود کابینه آقای بایدن برای رسیدگی به پرونده ایران هشدار داده است.
دامینیک راب، وزیر خارجه بریتانیا زمان باقی‌مانده تا انتخابات ریاست جمهوری ایران (۲۸ خرداد ۱۴۰۰) را "پنجره فرصت" برای آقای بایدن دانست که به عقیده او باید در این زمان برای "پیشرفت واقعی" در پرونده هسته‌ای ایران تلاش کند.
به نظر می‌آید آقای راب با این هشدار احتمال پیروزی یک نامزد محافظه‌کار و منتقد برجام در انتخابات سال آینده ایران را در نظر داشته است.
دولت دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و تحریم‌های هسته‌ای ایران را با شدت بیشتر و با شعار "فشار حداکثری" برگرداند.
ایران هم یک سال بعد کاهش تعهدات خود در برجام را آغاز کرد و در نهایت تقریبا تمام محدودیت‌های فنی تعیین‌شده در توافق هسته‌ای را کنار گذاشت.
در هفته‌های اخیر هم فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و تولید اورانیوم فلزی در تاسیسات هسته‌ای ایران هشدار آمریکا و نگرانی شدید کشورهای اروپایی را به دنبال داشته است.
تهران در وضعیت جدید چه خواهد کرد .
بایدن مدیریت دینی را نمی فهمد .
ایران مدیریت سیاسی را می فهمد .